Einleitend soll auf die historische Erforschung der wenigen Manuskripte mit Werken Abaelards und Heloïsas eingegangen werden. Neben dem Quellenmaterial der Sammelwerke von Duchesne/Amboise, Cousin und Migne, die andernorts besprochen werden, sind vor allem die beiden folgenden Forschungsarbeiten für die Wiederentdeckung der Manuskripte von herausragender Bedeutung gewesen:
Im Jahre 1722 erschien ein Commentarius von R.C. Oudin (Udinus), der erstmals auch auf die philosophischen Werke Abaelards einging. So erwähnt Oudin die berühmte Handschrift Nummer MMMC aus Saint-Victor, später Nummer 844, nach der französischen Revolution MS Paris, Bibl. nat. Lat. 146144. Im Fundus "du roi" entdeckte er die Handschrift MS 5492, später 7493 mit "Petri Abailardi super Topica glose" und in MS Fleury A.4 die "Logica" - ein Manuskript, das nach V. Cousin identisch ist mit MS Saint-Germain-des-Prés 1310 (heute MS Paris, Bibl. nat. Lat. 13386). Schließlich fand er ein Manuskript auf dem Mont-Saint-Michel, unter der Nummer P.H.12; den "Petri Abaelardi tractatus de intellectibus". Oudin listete erstmals auch MS Oxford, Balliol Coll. 296, eine bedeutende Sammlung der Werke Abaelards mit folgenden Teilen: "Theologia Scholarium" (f. 1-60v), "Liber Petri Abaelardi qui intitulatur Scito te ipsum" (f. 61-79v), "Petri Abaelardi in ep. ad Rom. glose" (f. 80-160v) und die "Collaciones Petri Abaelardi" (f. 161-189v) auf. Außerdem verzeichnete er englische Kopien der Werke Abaelards: "Sic et Non" in Cambridge in der "Bibliotheca publica cod. 168, num. 8" und im "Collegio S. Benedict!" cod. 391. Weiterhin machte er aufmerksam auf einen Codex vom Mont-Saint-Michel, jetzt Avranches 12, und Abaelards "Kommentar zur Genesis" in derselben Bibliothek (littera M. I). In der Colbertine Bibliothek entdeckte er Abaelards "Expositio super Epp. Pauli et super Psalterium" (cod. 4334, jetzt MS Paris, Bibl. nat. Lat. 2543).
Die "Histoire litteraire", ein bibliographisches Handbuch von 1763, enthält ebenfalls wertvolle Angaben zu den Manuskripten und deren Standorten vor der französischen Revolution; es nennt Abaelards philosophische Schriften noch vor den theologischen Werken. Erstmals wird auf logische Schriften mit Standort Mailand (Ambrosiana) verwiesen: MS Mailand, Ambros. M 63 sup. mit der "Logica Ingredientibus" enthält folgende Glossen: "Isagoge zu Porphyrius" (f. 1-15v) mit dem Incipit: "Incipiunt glose super Pophirium secundum vocales.", außerdem Glossen zu den "Kategorien des Aristoteles" (f. 16-43v) und zu "Peri ermenias des Aristoteles" (f. 44-72) - gefolgt von bruchstückhaften anonymen Kommentaren. Einige der unten aufgeführten Manuskripte sind mittlerweile als pseudo-abaelardische Schriften enttarnt; wieder andere gelten als verschollen.
Philosophische Werke:1. Glossae in Topica: Bibl. du roi 7493.
2. Super Categorias Aristotilis: Saint-Victor.
3. Analyticorum liber primus et secundus: Saint-Victor.
4. Liber divisionum: Saint-Victor und Saint-Germain.
5. Liber diffinitionum: Saint-Victor.
6. Tractatus de intellectibus: Mont-Saint-Michel.
7. Physica Aristotilis: Mont-Saint-Michel.
8. Sermo de generatione et corruptione: Mont-Saint-Michel.
9. In Porphyrii universalia, in predicamenta, in libros Perihermenias: Mailand.
10. Scholarius: James, Ecloga 8670.
11. De universalibus et singularibus ad Olivarium filium suum tractatus: Tamie (Tarentaise).
12. Ethica: Lib. of Thomas Gale (6087), England.
13. Rithmomachia mathematica: Lib. des Richard Fournival.Theologische Werke:
1. Sic et Non: Mont-Saint-Michel, Marmoutiers, und Saint-Germain-des-Pres.
2. Dialoge: Bibliothek von Thomas Barlow (1607-91).
3. Kommentar zu den Psalmen: Bibl. du roi 2543.
4. Kommentar zum Heiligen Paulus: Bibl. du roi 2543.
5. Doctrina: Bibliothek des Henry Langley.
6. De vera essentia dei et de fide catholica: Bibliotheken von Henry Langley und der Kathedrale von York.
7. De sacramento altaris: Kathedrale von York und die Bibl. du roi de Sardaigne.
8. Elucidarius: (= Honorius of Autun).
9. De conceptione beatae V. Mariae: Jesuitische Bibliothek von Bordeaux.Dichtung:
1. Versus elegiaci ad Astralabium: Cotton Vitell.
2. Planctus Abrahae proles: Vat. Reg. Lat.
Aber auch im 20. Jahrhundert gelang es noch, weitere, z. T. als verloren angesehene Manuskripte zu entdecken, darunter Sentenzen-Sammlungen aus der Abaelard-Schule, die "Capitula heresum Petri Abaelardi", die Verteidigungssdchrift "Ne Iuxta Boetianum", einige "Planctus", Teile von "Sic et Non", einen Brief Abaelards gegen Bernhard von Clairvaux.
Die folgende Liste der vermutlich auch heute noch existierenden Manuskripte wurde aus unterschiedlichen Quellen kompiliert; die Aufzählung erfolgt deshalb ohne Gewähr für die Präsenz der Manuskripte und die dazugehörenden bibliographischen Angaben. Auch sind nicht alle Angaben vollständig. Alle Handschriften zu verifizieren - eine zeitraubende und auch kostspielige Angelegenheit - würde den Rahmen dieser Arbeit überschreiten.
Anschließend folgt noch eine kurze Aufstellung von Manuskripten, die als verschollen gelten.
Werk | Fassung | Manuskript | Erläuterung |
---|---|---|---|
? | Assisi, Biblioteca conv. franc., 573 | ||
? | Paris, Bibl. Nat. lat.13826 | aus St. Germain des Prés; von Cousin als nutzlos erachtet | |
Apologeticus Berengarii | Paris, Bibl. nat. Lat. 01896 | eventuell Duchesnes Apologeticus Berengarii; "ex Bibliothea Christianissimi Regis" | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat. 13057, p. 181-186 (S. XVI) | Delisle, Inventaire... Saint-Germain-des-Pres, in : Bibl. de l'Ecole des Charles, 28, 1867, 599. | |
Apologia or Confessio "Universis" | Wien, Nationalbibl. 998 (Theol. 329), f. 151-151v (S. XIII) | Tabulae 1, 172 | |
Apologia or Confessio "Universis" | Cambrai, Bibl. Mun. 27, ff. 187v-189 (S. XII) | Kathedrale von Cambrai | |
Apologia or Confessio "Universis" | London, BL Cotton Otho C.XIV, ff. 187v-189 (S. XIII) | ||
Apologia or Confessio "Universis" | Oxford, BL Canon. Pat. Lat. 171, ff. 200v-201v (S. XII) | aus Deutschland/Österreich? | |
Apologia or Confessio "Universis" | Berlin, Staatsbibl. Lat. 181 (Phillipps 1732), f. 144v-146v (S. XII)" | Rose, Verzeichnis der lat. Handschriften 1, Berlin, 1893, 413; Herkunft: Reims | |
Apologia or Confessio "Universis" | Douai, Bibl. mun. 532, f. 181-189 (S. XIII) | Cat. gen. in-quarto 6, Paris, 1878, 320, Nr. 26, aus Anchin | |
Apologia or Confessio "Universis" | Oxford, Bodl. Add. C. 271, f. 84v-85 (S. XIV ex.) | Monfrin, Abelard, 24 | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat. 01896, f. 192-193 (S. XIV) | Lauer, Bibl. nationale. Cat. gen. 2, Paris, 1940, 229 | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat. 02923, f.48v-49v(S. XIX in.) | Bibliothèque nationale. Cat. gen. 3, Paris, 1952, 282 | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. fr. 920, 218-220 (S. XIII/XIV) | altfranzösische Übersetzung | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat.14511, f. 2 (S. XII) | nur das Ende; Saint-Victor | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat. 14193, f. 6v-7v (S. XII - XIII). | ||
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. n. acq. Lat. 1873, f. 215v-216 (S. XV) | Bibl. de I'Ecole des Chartres, 64, 1903, 513-514 ; Ch. Charrier, Heloise, Paris, 1933, 599 | |
Apologia or Confessio "Universis" | Paris, Bibl. nat. Lat. 02545, f.56v-57v(S. XVI) | Cat. gen. 2, Paris, 1940, 510 | |
Brief gegen Bernhard vor Sens | Heidelberg, Univ. 71, f. 14v-15v (S. XII) | Salem; an die "socii dilectissimi"; entdeckt von Klibanski (1930), editiert von Leclercq( 1953) und Klibanski (1961) | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. 20001, f. 11-12v | Hist. Cal., Ep. 7,8, früher Dijon BM 525, ff 204-27, von 1361 | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat. 02923, f. 1-42 (S. XIV) | aus Petrarcas Besitz; ohne den Text der Regel. Zusätzlich zur Korrespondenz ist enthalten (f. 43-51) Berengars Apologia,sein Brief an den Bischof von Mende, sein Brief gegen die Kartäuser,ein Dialog, die Apologia "Universis", Abaelards Brief an den Bischof von Paris; mit Petrarcas Randnotizen | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. n. acq. Lat. 1873, f. 136-207v (S. XV ex.) | zusätzlich zu den Briefen Fulkos Brief (f. 207v), Bernhards Epp. 188 und 191, die 19 Capitula,ein Brief von Papst Innozenz II (Ep. 194 in Bernhards Epistolarium), Bernhards Brief an Kardinal Guido (Ep. 192), Kurzfassung zweier Briefe an Innozenz (Epp. 189 und 190), seine Ep. 193 an Kardinal Ivo, und die Apologia "Universis" | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat. 02545, f. 1-55 (S. XV) | enthält die Briefe 1-8 und die Regula Regula sanctimonialium (f. 1-54), Fulkos Brief (f. 54-55), St. Bernhards Epp. 188 und 191, die 19 Capitula von Sens, Ep. 194, und Abaelards Apologia "Universis" | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. Nat. 07273 | Jean de Meungs Übersetzung ins Altfranzösische | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat. 13057, 10-181 (S. XVI-XVII) | zusätzlich zu den 7 Briefen enthält es Abaelards Apologia "Universis" und seinen Brief an den heiligen Bernhard; stammt aus Saint-Germain-des-Prés 834 (olim 690) | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat. 02544, (f. 3-40v), (S. XIII-XIV) | vermutlich Duchesnes Kopie aus Petaus Kollektion; enthält die Briefe 1-7 | |
Briefwechsel | Troyes, Bibl. mun. 802, f. 1-88v (S. XIII-XIV) | Briefe 1-8,später (S. XV-XVI)mit Epitaphen ergänzt (f. 102v); das Manuskript gehörte dem Kapitel von Notre-Dame, später P. Pithou (verst. 1621) und dem Oratorium von Troyes; stammt eventuell aus dem Paraklet, als Amboise die Nonnen besuchte, unter Marie III de la Rochefoucauld (1593-1639) | |
Briefwechsel | Douai, Bibl. mun. 797, f. 320-328 (S. XV) | Nachtrag zum "Speculum historiale" von Vincent of Beauvais (S. XIII-XIV) enthält die Historia Calamitatum mit dem Beginn von Heloises Antwort | |
Briefwechsel | Oxford, Bodl. Add. C. 271, f. 85v-106v (S. XIV) | enthält die Briefe 1-5 (f. 85v-106v), die Apologia Berengarii (f. 76), Berengars Brief an den Bischof von Mende (f. 81v), und seinen Brief gegen die Kartäuser (f. 83 unvollständig), einen Dialog Abaelards und die Apologia "Universis" | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat 02025 | Enthält die Anmerkungen Petrarcas, die dieser eigenhändig bei der Lektüre des Briefwechsels notiert hatte | |
Briefwechsel | Paris, Bibl. nat. Lat. 02545 (S. XV oder XVI) | eventuell Ausgabe, die F. d'Amboise unter dem Namen "Nanneticum exemplar" als Quelle erwähnt. | |
Briefwechsel | Brügge, Stadsbibliotheek 398, f.21v | Beginn der Hist. Cal. | |
Briefwechsel | Notre-Dame, Indiana, University Memorial Library 30, ff. 162v-163v | Auszüge Hist. Cal., Ep. 2, 4-7, von 1463-1484 | |
Briefwechsel | Oslo, Nasjonalbiblioteket, Schoyen-Kollektion, MS 2085 | Manuskript Frankreich 1350, Herkunft 1. Henri Leclerc cat. 30(1910):8621; 2. Robert de Billy, French diplomat (1910-1953); 3. Grandson of Robert de Billy (1953-1995); 4. Sotheby's 5.12.1995:33. | |
Briefwechsel | Reims, Bibl. mun. 872 (J 751), f. 112-154 (S. XIII-XIV) | Briefe 1-7 | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Arsenal, 1030, ff. 24v-26, (S. XV) | Saint-Victor | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Bibl. Nat. lat. 356, ff. 102-103v, (S. XII) | Beaupré, Diözese Baeuvais? | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Bibl. Nat. lat. 2445a, ff. 35v-37v, (S. XII) | St. Denis? | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Bibl. Nat. lat. 2447, ff. 17-2, (S. XIII) | St. Denis | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Bibl. Nat. lat. 2873B, ff. 16-19v, (S. XV) | Collège de Clermont | |
Brief 11 über Beda und Dionysos Areopagita | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 1509, ff. 34-42 (S. XIII) | St. Denis | |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Oxford, Balliol Coll. 148, f. 57-57v (S. XIII) | Coxe, Calalogus... Aulisque Oxon. 1 (Oxford, 1852), Mynors, Cat. of the Manuscripts of Balliol Coll., Oxford (Oxford, 1963), 130 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Prag, Nat. MuS. XIII. C. 5320 | Bartos, Cat. codd. manuscriptorum Musaei not. Pragensis Supis Riikopisy 2 (Prag, 1927). |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Paris, Arsenal 502 (514), f. 103v-104v (S. XIV) | Martin, Catalogue, 354: nicht notiert |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Paris, Arsenal 268A (502), f. 248-249v (S. XII-XIII) | Martin, Cat. des manuscrits de I'Arsenal 1 (Paris, 1885), 157 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Vatikan Lat. 0663, f. 3-4 (S. XIV) | Vattasso/De' Cavalieri, Codd. Vat. Lat. 1 (Vatican, 1902), 517 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Oxford, Bodl. 375, f. 44v-46 (S. XIII) | Coxe, Cat. Bibl. Bodl. (Oxford, 1858), Nr. 375 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | London, Sion Coll. Arc. L. 40, 2 L. 13, f. 3-5v (S. XIII) | Ker, Mediaeval Manuscripts in Brit. Libraries (Oxford, 1969), 273-274 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | London, B.M. Royal 08. F. XV, f. 1-lv (S. XII-XIII) | Warner/Gilson, Cat. of Western Manuscripts in the Old Royal and King's Coll. 1 (London, 1921), 272 |
Capitula heresum Petri Abaelardi | 14 Kapitel, außerhalb der Bernardinischen Tradition der 19 Kapitula | Barcelona, Ripoll C. 56, f. 36v-37 (S. XIII-XIV) | Beer, Die Handschriflen des Kl. Santa Maria de Ripoll, in: Sitzungsb. Wien, 158 (1908), 98. |
Capitula heresum Petri Abaelardi II | die 19 Kapitula der Bernhardinischen Tradition, in Anhang zu Brief 119 | nach Leclercq 117 Manuskripte, die hier nicht alle aufgeführt werden können | Leclercq, "Les formes successives de la lettre-traite de Saint Bernard centre Abelard", in: Revue ben., 78 (1968), 89-93. |
Carmen ad Astralabium | Berlin Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, lat. oct. 172, ff. 1-17 (S. XIII/XIV) | aus Italien? Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn, 1042 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 561, ff. 35v-54v (S. XIII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn, 1037 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Madrid, BN 9210, ff. 112v-123a (S. XIII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn, 1014 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Paris Bibl. nat. n.a.l. 3061, ff. 1-8v (S. XIII) | aus Italien; Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn, 461 Verse | |
Carmen ad Astralabium | St. Omer, Bibl, Mun. 115, ff. 93-96 (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 452 Verse; aus Clairmarais | |
Carmen ad Astralabium | Vatikan, Bibl. apostolica Rossi, 933, ff. 34-39 (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 452 Verse; aus Deutschland? | |
Carmen ad Astralabium | Paris, Bibl, Nat. lat. 14809, ff. 23v-24v (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 206 Verse; Saint-Victor | |
Carmen ad Astralabium | London, BL Burney 216, ff. 100vb-103va (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 445 Verse; aus Frankreich? | |
Carmen ad Astralabium | London BL Cotton Vitellius C. VIII, ff. 18-19 (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 226 Verse; Rievaulx | |
Carmen ad Astralabium | London BL Arundel 244, ff. 45v-46 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn; 63 Verse; von 1316; aus Esslingen am Neckar | |
Carmen ad Astralabium | Basel, Universitätsbibliothek, ed. D.iv.4, ff. 94-105 (S. XIII/XIV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 10 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Melk, Stiftsbibliothek, ed 1761, S. 428 (S. XV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 24 Verse; aus Melk | |
Carmen ad Astralabium | Orléans, Bibl. Mun. 284, S. 183 (S XIV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 2 Verse; aus Fleury | |
Carmen ad Astralabium | Paris, Bibl. Nat. lat. 8207, f. 20 (S. XIII/XIV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 2 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Rouen, Bibl. Mun. 553, f. 134 (S. XII/XIII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 3 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Paris, Bibl. Nat. lat. 14747, ff. 13, 45 (S. XV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 2 Verse | |
Carmen ad Astralabium | Trier, Stadtbibliothek 1898, ff. 68v-69, 88-88v (S. XV) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; Verse 249-299 und 1517-1543 | |
Carmen ad Astralabium | Paris, Bibl. Nat. lat. 6469, ff. 61 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; 50 Verse; von 1250/60 | |
Carmen ad Astralabium | Bloomington, Indiana University library, fr. 99 (S. XII) | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge; zweizeiliger Vers | |
Carmen ad Astralabium | Leipzig, Universitätsbibliothek, Cod. lat. 212 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge | |
Carmen ad Astralabium | Reims, Bibl. Mun., MS 212 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge | |
Carmen ad Astralabium | Troyes, Bibl. Mun., MS 215 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge | |
Carmen ad Astralabium | Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Cod. 901 | Moralgedicht Abaelards an seinen Sohn - Auszüge | |
Carmen figuratum | Avignon, Bibl. Mun. 342, f. 1 (S. XV/XVI) | Versus magistri Petri Abaelardi de incarnatione Verbi; ein akrostisches Gedicht in Form eines Rades, Abaelard zugeschrieben | |
Carmen figuratum | Montpellier, Archives départementales de l'Hérault, 10 F 103, f. 2v (S. XII) | Versus magistri Petri Abaelardi de incarnatione Verbi; ein akrostisches Gedicht in Form eines Rades, Abaelard zugeschrieben; aus Ste Marie de Quincy, Diözese Langres | |
Commentarius Cantabrigiensis in Epistolas Pauli | Cambridge, Trinity College, B.I. 39, ff. 104-83 (S. XII) | aus Buildwas Abbey; ein Kommentar, der Abaelard als "Philosoph" zitiert | |
Confessio fidei ad Heloissam | Oxford, BL Add. C.271, ff. 77v-78 (S. XIV) | Frankreich? | |
Confessio fidei ad Heloissam | Orléans, Bibl. Mun. 78, f. 65 | Fleury | |
Confessio fidei ad Heloissam | Paris, Bibl. Nat. 920, 217-8 (S. XIV/XV) | altfranzösische Übersetzung | |
De generibus et speciebus | Orleans, Bibl. mun. 266 (222), f. 154-166 | Kopie von Saint-Germain-des-Prés 1310, f. 168-175v (41-48v) (Cousin) | |
De profundis | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 3126, ff. 87-90v (S. XII) | aus Nevers; Sequenz Abaelards | |
De profundis | Troyes, Bibl. Mun. 721, f. 145v (S. XII) | Sequenz Abaelards | |
De profundis | Settin (Sittin?), Archives du chapitre de sion 49, ff. 63v-65v (S. XIII) | Sequenz Abaelards | |
De profundis | Le Mans, Bibl. Mun. 223, f. 224-224v (S. XV) | aus Nantes; Sequenz Abaelards | |
De profundis | Paris Bibl. Nat. fr. 14410, f. 114v | zitiert im Ordinale Paraclitense; Sequenz Abaelards | |
Dialogus inter Philosophum, ludaeum et Christianum | London, B. M. Royal 11. A. V, f. 99-109v (S. XII - XIII) | Warner, Gilson, Catalogue 1, London, 1921, 337 : from Merton Priory, co. Surrey; Text unvollständig | |
Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum | Cambridge, Trinity College, 0.5. 14, f. 1-28 (S. XVI-XVII) | Abschrift von Balliol 296 | |
Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum | Oxford, Queen's College, 284 (S. XVII) | erwähnt bei Thomas, Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum, Stuttgart 1970;demnach aus der Kollektion von Thomas Barlow; basiert auf Balliol 296 und einer unbekannten Kopie; voran steht: "Petri Abaelardi effigies ex codice vetusto adumbrata" | |
Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum | Oxford, Corpus Christi College, 312, f. 192-208 | Excerpte von Fulman (1632-88) | |
Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum | Wien, Nationalbibl. 819, f. 1-59v (S. XII in.) | Denis, Codd. manuscr. theol. bibl. Palatii Vindeb. I, 2, Wien, 1754, 1996: "Dialogus Petri Baiolardi" (manus paulo recentior); Tabulae 1, Wien, 1864, 138; Gottlieb, Miltelalt. Bibliothekskataloge Oesterreichs 1, Wien, 1915), 99; unvollendetes Werk; ersteditiertvon Rheinwald, ex codicibus bibliothecae Caesareae Vindobonensis 1831 | |
Dialogus inter philosophum, ludaeum et Christianum = Collationes | Oxford, Balliol Coll. 296, f. 161-189v (S. XIV) | Mynors, A Catalogue, 314-317; das MS steht bei Bernardus, Catalog 2, Oxford, 1697, Nr. 8670. Hist. litt. 12, 131 | |
Epithalamica | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 3126, ff. 90v-91v | Brautgesang; von 170/75 aus MS Nevers | |
Epithalamica | Le Puy, Bibliothèque du Grand Séminaire, Prosolarium Ecclesiae Anicensis ff. 54-57 (S. XII) | Brautgesang | |
Epithalamica | Vic, Museum Episcopal, MS 105, f.60-60v (S. XII/XIII) | Brautgesang | |
Epithalamica | Paris, Bibl. Nat. lat. 1059, ff. 462v-463v, 330-330v | Brautgesang; nur Text; aus Béziers | |
Ethika seu Scito Te Ipsum | unvollständige Kopie von Buch 1 | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 28363, f. 103-132 (S. XII) | Ruf, Grabmann, Ein neuaufgef. Bruchstück, 5-9 |
Ethika seu Scito Te Ipsum | unvollständige Kopie von Buch 1 | Mainz, Stadtbibl. 76, f. 292v-320v (S. XV) | Bernhards, "Zur Überlieferung mittelalt. theol. Schriften", in : Rech. de theol. anc. et mod., 19, 1952, 332 |
Ethika seu Scito Te Ipsum | unvollständige Kopie von Buch 1 | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 28362, f. 103-132v (S. XII) | Frankreich? |
Ethika seu Scito Te Ipsum | unvollständige Kopie von Buch 1 | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 18597, f. 4-51v (S. XV) | Cat. IV, 3, München, 1878, 187, aus dem Codex Tegernseensis: "Petri Baiolardi Scito te ipsum." |
Ethika seu Scito Te Ipsum | unvollständige Kopie von Buch 1 | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 14160, f. 39v-67(S. XII) Codex vollständig online. |
entdeckt von RDP Benedictus Bonetus, erstveröffentlicht von Bernard. Pez aus einem Manuskript von St. Emmeram, Regensburg; der Text wurde vor 1165 in Prüfening verfasst; Mabillon (Iter Germanicum, 1717, 63f): Redeo ad S. Emmeranum in cuius bibliotecacodices amplius mille habentur, multi optimae...Tum alio Petri Abaelardi qui a plerisque Baiolardus dicitur. In hoc codice sunt eius Sententiae capitulis triginta septem comprehensae (ea est IntroductioadTheologiam), deinde liber qui dicitur Scito te ipsum de quo s. Bernardus Nosce te Ipsum |
Ethika seu Scito Te Ipsum | Buch 1 und Anfang von Buch 2 | Oxford, Balliol Coll. 296, f. 061-079v (S. XIV) | Mynors, A Catalogue of the Manuscripts of Balliol College, Oxford, 1963, 314-315; Luscombe, "Towards a New Edition of P. Abelards Ethica or Scito le Ipsum, in: Vivarium, 3, 1965, 115-127 |
Excerptum ? | Melk, Stiftsbibliothek, 411, 188va-b | ? | |
Exhortatio magistri ad discipulum | Wien, Nationalbibl. 819, f. 59v-61 | editiert in Anecdota ad hist. Eccl. Pertinentia, Rheinwald Berlin, 1831 | |
Expositio Orationis Dominicae | Multorum legimus orationes | Seitenstetten, Stiftsbibliothek 257 ff. 289-290 (S. XV) | |
Expositio Orationis Dominicae | Multorum legimus orationes | Wien, Nationalbibl. 777, ff. 17-119v (S. XIII) | Baumgartenberg |
Expositio Orationis Dominicae | Multorum legimus orationes | Wien, Nationalbibl. 4913, ff. 230-231v (S. XV) | |
Expositio ad Hexaemeron | 2. Redaktion | Avranches, Bibl. mun. 135, f. 75-90 (S. XII - XIII), | erstgedruckt von Martène und Durand 1717; stammt vom Mont-St.-Michel; Ende fehlt; Buytaert, "Abelards Exp. in Hexacmeron", in: Antonianum, 43, 1968, 163-194 |
Expositio ad Hexaemeron | 1. Redaktion | Kopenhagen, Royal Lib. E. don. var. 138, 4°, f. 9-16v und 19-25 (S. XII) | Krarup, Kalalog 2, Kopenhagen, 1935, 17-18 |
Expositio ad Hexaemeron | 2. Redaktion | Paris, Bibl. nat. Lat. 17251, f. 31-46 (S. XII - XIII) | anonymer Text; Hauréau, Notices et extr. 5, Paris, 1892, 236-245 |
Expositio ad Hexaemeron | 3. Redaktion | Vatikan Lat. 4214, f. 1-30v (S. XIII) | anonymer Text; Stegmüller, Rep. bibl. 4, Madrid, 1954, 217 |
Expositio super Epistolae Pauli et super Psalterium | Paris, Bibl. nat. Lat. 02543 | von Oudin in der Colbertine Bibliothek entdeckt; enthält auch Kommentare über die Psalmen und den heiligen Paulus (Histoire litteraire 1763) | |
Expositio symb. Athanasii | Paris, Bibl. nat. Lat. 561, ff. 43v-44v (S. XIII) | ||
Expositio symb. Athanasii | Paris, Bibl. nat. Lat. 3088, ff. 13-16v (S.XVII) | ||
Expositio symb. Athanasii | Seitenstetten, Stiftsbibliothek 257, ff. 290-291v (S. XV) | ||
Expositio symb. Athanasii | Wien, Nationalbibl. 4913, f. 236vr (S. XV) | ||
Expositio symb. Athanasii | Wien, Nationalbibl. 777, f. 119v-120v (S. XIII) | Tabulae 1 (Vienna, 1864), 130, Baumgartenberg | |
Expositio symb. Athanasii | Paris, Bibl. nat. Lat. 14511, f. 15-17 (S. XIII) | Abaelard zugeschrieben; enthält auch drei "expositiones", die Lösungen der "problemata Heloisse" und die "epistola de studio litterarum", Saint-Victor | |
Expositio Symboli Apolostorum | Paris, Bibl. nat. Lat. 14511, ff. 7-15 (S. XII) | Saint-Victor, Abaelard zugeschrieben | |
Expositio Symboli Apolostorum | Seitenstetten, Stiftsbibliothek 257, ff. 285v-289 (S. XV) | Seitenstetten, im Gegensatz zu Paris 14511 Bernhard von Clairvaux zugeschrieben | |
Expositio Symboli Apolostorum | Wien, Nationalbibl. 777, f. 112v-117 (S. XIII) | Baumgartenberg, im Gegensatz zu Paris 14511 Bernhard von Clairvaux zugeschrieben | |
Expositio Symboli Apolostorum | Wien, Nationalbibl. 4913, f. 232-236 (S. XV) | im Gegensatz zu Paris 14511 Bernhard von Clairvaux zugeschrieben | |
Glossa in orationem dominicam | Paris, Bibl. nat. Lat. 13582, f. 71v-74 | aus Saint-Germain; wird Abaelard zugeschrieben; Lauer, Bibl. nationale. Cat. gen. 1, Paris, 1939, 207 | |
Glossa in orationem dominicam | Paris, Bibl. nat. Lat. 03417. f. 41-44 | wird Abaelard zugeschrieben; Lauer, Bibl. nationale. Cat. gen. 1, Paris, 1939, 207 | |
Glossa in orationem dominicam | Paris, Bibl. nat. Lat. 00585, f. 41-43v (S.XIII-XIV) | wird Abaelard zugeschrieben; Lauer, Bibl. nationale. Cat. gen. 1, Paris, 1939, 207 | |
Glossae super Topica | Paris, Bibl. Arsenal 910, ff 120v-121 | Fragment aus Saint-Victor | |
Glossen | 1.Glosse über Aristoteles De interpretatione 2. Glosse De divisionibus 3. Glosse zu Porphyrius' Isagoge 4. Glosse zu den Kategorien des Aristoteles | Paris, Bibl. Nat. lat. 13368, f. 128-167v | aus Saint-Germain-des-Prés |
Hymnen | Brüssel, Bibl. roy. 10147-10158, f. 81-96 (S. XIII in.) | 96 Hymnen; entdeckt von Oehler ca 1841; deklariert als Epistolae Abaelardi: Cat. des manuscrits de la Bibl. royale des Ducs de Bourgogne 1 (Brussels 1842) 204 (10158) : "Abaelardi epistolae. Ad tuarum precum instantiam." aus der Diözese Liège? | |
Hymnen 61-63 (Marienhymnen) | Épinal, Bibl. Mun. 235, ff. 194v-199 (S. XIII) | St. Maur, Verdun | |
Hymnen 61-63 (Marienhymnen) | Paris, Bibl. Nat. lat. 1029A, f. 243r-v | St. Maur, Verdun | |
Hymnen | Paris Bibl. Nat. fr. 14410, ff. 29-116v | nur Incipits | |
Hymnen nos. | Paris, Bibl. Nat. lat. 2040, f. 56r-v (S. XII/XIII) | ||
Hymne "O quanta qualia" | Zürich, Zentralbibliothek, MS Rh. 18, f. 56 (S. XIII/XIV) | Rheinau, Diözese Konstanz | |
Hymne "O quanta qualia" | Zürich, Zentralbibliothek, MS Rh. 21, f. 124v (S. XV) | Rheinau, Diözese Konstanz | |
Hymne "O quanta qualia" | Zürich, Zentralbibliothek, MS Rh. 27, f. 60v (S. XIII/XIV) | Rheinau, Diözese Konstanz, ohne Neumata | |
Hymne "O quanta qualia" | Zürich, Zentralbibliothek, MS Rh. 28, f. 150 (S. XIII) | Rheinau, Diözese Konstanz | |
Hymne "O quanta qualia" | Zürich, Zentralbibliothek, MS Rh. 59 (S. XIII) | Rheinau, Diözese Konstanz | |
Hymne "O quanta qualia" | St. gallen, Stiftsbibliothek 528, 285-86 (S. XIV/XV) | aus Großmünster Zürich | |
Inventaires des meubles et effets du Paraclet de 1790 à 1792 | Aube, Archive de l'Aube, Dossier 19.48 | ||
Kommentar De topicis differentiis | Paris, Bibl. Nat. lat. 07493, ff. 168-183v | mit Titel Abaelard (Topiken des Aristoteles) "Petri Abailardi super Topica glose" Bibliothèque du roi | |
Kommentar De interpretatione | Paris, Bibl. Nat. lat. 15015 | ||
Kommentar Isagogen | Oxford, Bodl. Laud. lat. 67 | früheste Version | |
Kommentar Isagogen | Wien, Nationalbibl. cvp 2486 | ||
Kommentar Isagogen, De interpretatione | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 14779 | ||
Kommentar Kategorien | Vatikan Reg. lat. 230 | ||
Kommentar Kategorien | Padua, Biblioteca universitaria, 2087 | ||
Kommentare und Antworten zu Fragen von "Meister Peter Abaelard" | London, British Library, Cotton Faustina A X | angelsächsisches Manuskript | |
La nécrologie latine du Paraclet | Troyes, Bibl. Mun. | ||
Le livre des sépultures du Paraclet | Paris, Bibl. Nat. | ||
Logica = Dialectica | Paris, Bibl. Nat. lat. 14614, f. 117-202 (S. XII) | Kopien der logischen Werke Abaelards (Großteil); aus St Victor MMMC; beginnt mit "Liber partium (orationis)" über Porphyrius' Isagoge; endet mit dem ungewöhnlichen "Explicit feliciter."; kritisch editiert von De Rijk 1970 | |
Logica ingredientibus | 1. Isagoge desPorphyrius (f. 1-15v) 2. Kategories des Aristoteles (f. 16-43v) 3. Peri ermenias des Aristoteles (f. 44-72) | Mailand, Biblioteca Ambrosiana, M 63 sup., f. 1-74 | von Abaelard (Schluss nicht authentisch!) "Petri Abailardi in Porphyrii universalia, in predicamenta, in libros Perihermenias"; Kommentare zu den Isagogen, Kategorien und De interpretatione |
Logica ingredientibus | De interpretatione, Isagogen, Kategorien, De interpretatione, De syllogismis hypotheticis, De sophisticis elenchis | Berlin, Deutsche Staatsbibliothek, lat. fol. 624, f. 97-146 | anonymer Kommentar zu Peri ermenias mit dem authentischen Schluss Abaelards; von Grabmann als Teil der Logica Ingredientibus identifiziert |
Logica Nostrorum petitioni | 1. Glossen zu Porphyrius (f. 8-41).2. Glossen zuBoethius, De syllogismo categorico (f. 41ss) | Lunel, Bibliotheque municipale, 6, f. 8-41 (S. XIII in.) | erwähnt von Ch. De Remusat, wiederentdeckt und transskribiert von B. Geyer; lückenhaft |
Logica: Liber divisionum, Liber diffinitionum | Paris, Bibl. nat. Lat. 13386 | vermutlich aus Fleury A. 4; nach Cousin identisch mit MS Saint-Germain-des-Prés (1310) | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | Douai, Bibl. Mun. 825 ff. 140-140v (S. XII/XIII) | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben; Anchin | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | London, BL Add. 22287, f. 128 (S. XII) | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben; Offement, Diözese Soissons | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | Mons, Bibl. publique de la Ville 25, ff. 52v-53 | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben; St. Denis-en-Broqueroie, Diözese Cambrai | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | Paris, Bibl. Nat. lat. 16565, f. 59 (S. XII) | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | Troyes, Bibl. Mun. 1916, f. 85 (S. XII/XIII) | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben; aus Clairvaux | |
Lux orientalis - et amica Dei specialis | Vatikan, Bibl. apost. lat. 636, f. 125 (S. XII/XIII) | ein Gedicht zum Lobpreis Mariens, in allen Manuskripten Abaelard zugeschrieben; aus Esrom, Diözese Roskilde | |
Monita ad Astralabium | London, B. M. Burney 216, f. 100v and Cotton, Vitell. C. VIII. 3, f. 18 | ersteditiert von Wright und Halliwell in einer Edition "Reliquiae Antiquae", London, 1841 | |
Ne iuxta Boetianum - Apologia contra Bernardum | Budapest, Országos Széchényi könyvtár, Széchényi 16, ff. 1-48v (S. XII) | Exzerpte, zitiert von Thomas von Morigny; Clairvaux | |
Ne iuxta Boetianum - Apologia contra Bernardum | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 28363, f. 132v-135 (S. XII) | Ruf, Grabmann, Ein neuaufgef. Bruchstück, 10-18; nur etwa 1 Drittel erhalten: Abaelards Replik auf das erste Kapitel und den Beginn des zweiten | |
Paraclet Breviarium | Chaumont, Bibliothèque Municipale, Ms 31, f. 1-245 (S. XV/XVI) | "Breviaire du Paraclet, dit d'Abelard."; entdeckt von CarnandetT, Notice sur le Breviaire d'Abelard conserve a la bibl. de Chaumont, Paris, 1855. Dreves (Hymnarius, 5) beschreibt es als " Cod. Calmontanus, membranaceus, foliorum 245, S. XV-XVI) : Breviarium diurnale ad usum paraclitensem." | |
Paraclet Cartularium | Troyes, Bib. Mun. 2284 f. 1-298 | "Chartularium Paraclitensis coenobii" (A. Duchesne); editiert von Lalore, Cartulaire de I'abbaye du Paraclet, Paris, 1878 | |
Paraclet Ordinarium | Paris, Bibl. Nat. MS francais 14410, ff. 29-116v | bald nach 1288; Paraklet | |
Paraclete Statutes Institutiones nostrae | Troyes, Bibl. Mun. 802, ff 89r - 90v | Paraklet | |
Planctus | Florenz, Laur. Aedil. eccl. 197, f. 131v (S. XIII) | editiert von VecchiI, Pietro Abelardo. I Planctus, in : Istituto di filol. Romanza dell'Umv. di Roma, Testi e manuali 35, Modena, 1951; mit Brief 2 und 4 | |
Planctus | I Abrahe proles...II Infelices filii...Ill Ad festas...IV Abissus...V Abner fidelissime...VI Dolorum solatium... | Vatikan Reg. Lat. 288, f. 63v-64v (S. XII) | 6 Planctus Abaelards; editiert von W. Meyer, Erlangen, 1890; er schreibt: "Die 6 Planctus zeigen den starken Mut, neue Rhythmen zu finden, neue Stanzen zu verbinden, ganze Poeme zu strukturieren, die mit den mutigsten Schöpfungen der frühen Meister dieser Kunst wetteifern, den alten Griechen des 7. bis 4. Jhdt. vor Christus..."; mit der Notation: "Petri Abaelardi varii planctus, suprascriptis neumis"; editiert von VecchiI, Pietro Abelardo. I Planctus, in : Istituto di filol. Romanza dell'Umv. di Roma, Testi e manuali 35, Modena, 1951; mit Brief 2 und 4: mit Neumen |
Planctus | Oxford, Bodley 79, ff. 53v-56 (S. XIII) | Planctus 1-6 mit erhöhten Neumen | |
Planctus | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 3126, ff. 88v-90v | Planctus 6 mit erhöhten Neumen | |
Positio vocum sententiae | Orléans, Bibliothèque municipale, 266, 276-278 | Pophyrius' Definition der Genus, vermutlich aus der Schule Abaelards | |
Problemata Heloissae | Paris, Bibliothèque Nationale, lat. 14511, ff. 18-44v (S. XV) | erstgedruckt von Duchesne 1616; kopiert von Hugo Berthelot für Simon de Plumetot, 1371-1443 | |
Quam venerabilis | Wien, Nationalbibliothek 143, f. 12 (S. XIII) | Quam venerabilis, impreciabilis, hic ades, o crux; ein uneditiertes Gedicht, eingeleitet mit: Versus Petri (A)Bailoardi in laudem crucis | |
Reportatio | London, BL Cotton, Faustina A.X. ff. 151 | bislang uneditierte Randnoten zu einem angelsächsischen MS; Meinung eines mag. p(etrus) abag(elardus) zu theologischen und ethischen Themen | |
Römerbriefkommentar | Angers, Bibl. mun. 68, f. 1-26 (S. XII) | Cat. sen. 3, Paris, 1898, 210-21; Affeldt, "Verzeichnis der Römerbriefkommentare", in: Traditio, 13, 1957, 349-406 | |
Römerbriefkommentar | Vatikan Reg. Lat. 242, f. 2v-74v (S. XIII) | Wilmart, Codices Reg. lat. 1, Vatican, 1937, 578-585; erster Hinweis von Denifle, Die abendl. Schriftausleger, Mainz, 1905, 49-52 | |
Römerbriefkommentar | St. Gallen, Stiftsbibliothek 1716, 1-2 | Prolog | |
Römerbriefkommentar | Paris, Arsenal 1116, f. 80-84v (S. XII) | Martin, Catal. 2, Paris, 1886, 286-289, Kurzversion | |
Römerbriefkommentar | Oxford, Balliol Coll. 296, f. 80-189v | anschließend Petri Abaelardi in epistulam ad Romanos glose | |
Sententie (Liber sententiarum) | Original verschollen | Charleville, Bibl. Mun. 67, ff. 72v-107v | Wilhelm von St. Thierry, Epistola et disputatio adversus Abaelardum, enthält die Lehrsätze Abaelards aus dem Liber sententiarum |
Sententie "Qoniam misso" | Paris, Bibl. nat. Lat. 18108, f. 170r-177v (S. XII) | Bruchstück (Palimpsest) eines Sentenzenbuches aus der Schule Abaelards mit zahlreichen Transskriptionsfehlern; erstübersetzt von J. Trimborn, 1962 | |
Sententie Florianenses | St. Florian, Österreich, Stiftsbibliothek XI.264, ff. 147-63 (S. XII) | Ostlender, Florilegium Patristicum 19, Bonn 1929; aus der Abaelard-Schule | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Carpentras, Bibl. Inguimbertine. 110, f. 55-65v (S. XIII) | erst erwähnt von Ostlender, in : Bull. Thomiste, 8, 1941, 229; Luscombe fand ein zusätzliches Kapitel "Utrum sacerdos dimittat peccata", The School, 313-315 | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Pavia, Univ. Aldini 49, f. 73-88v (S. XII) | Titel: "Sententie magistri Petri Abaialardi". Ersterwähnt von Ostlender in Bull. Thomiste, 8, 1931, 229 | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Wien, Nationalbibliothek 998, f. 177 | aus Göttweig, über die göttliche Macht (Exzerpt) | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Trier, Stadtbibl. 591, f. 114v-115v (S. XII - XIII) | wahrscheinlich von St. Eucharius in Trier. Es entspricht dem Kölner Manuskript; Weisweiler, "Eine neue Bearbeitung von Abaelards Introductio und der Summa Sententiarum" in Scholastik, 9, 1934, 366-368 | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 14160, f. 1-38v (S. XII). Codex vollständig online. | ursprünglich aus den Kloster Prüfening, dann in St. Emmeran, Regensburg; aus der Abaelardschule von einem Meister Hermannus, der die 2. Redaktion der Theologia Scholarium benutzte; ersteditiert von Rheinwald unter dem Titel: Epitome Petri Abaelardi 1835; der Titel lautete: "Sententie magistri Petri Abaelardi"; Ostlender klärte 1932 die Autorenschaft | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Princeton, Univ. R. Garrett 169, f. 83v-151v (S. XII) | aus Admont in der Steiermark; entdeckt von Gietl, Die Sentenzen Rolands, Freiburg i.B., 1891, 22; trug die Nummer 729; Titel von späterer Hand : "Sentencie Petri Baiolardi";De Ricci, Census of Med. and Ren. Manuscripts in the United States and Canada 2, New York, 1937, 2295. 1935 an Goldschmidt (London verkauft, kam später nach Baltimore.Sein Bestand in Admont ist für 1376 dokumentiert, als der Bibliothekarr Peter von Arbus es als " Sentencie Petri Bailardi." auflistete | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Köln, Hist. Archiv W. 137, f. 5-5v (S. XII) | entdeckt von Weisweiler, Das Schrifltum, 211; Auszüge in "Un manuscrit inconnu", 245-269; das Manuskript gehörte den Regularkanonikern der Insel Niederwerth, Vallendar, Rhein,später den Jesuiten in Koblenz. Luscombe, The School, 85f | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Paris, Bibl. nat. Lat. 18108, f. 76v-77v (S. XII) | Delisle, Inventaire, in Bibl. de I'Ecole des Chartres, 31, 1870, 542, von Saint-Martin-des-Champs, Paris; beschrieben von Landgraf, Ecrits theol. de l'ecole d'Abelard, in: Spic. s. Lov., 14, 1934; enthält nur die Kapitel 12-18 der Rheinwald-Edition | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 16085, f. 104-142v (S. XII) | aus St. Nikolaus vor Passau; Weisweiler, Das Schrifltum, 190,und "Un manuscrit inconnu", 245-269. Luscombe, The School, 84-85. Cat. IV, 3, München, 1878, 50 | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | St. Gallen, Stiftsbibl. 69, p. 417-448 (S. XII) | Scherrer, Verz. der Handschriflen der Stiftsb. von St. Gallen, Halle, 1875, 30, identifiziert von Grabmann, Gesch. der schol. Methode 2, Freiburg i.B., 1911, 223 | |
Sententie Petri Abaelardi - Sententie Hermanni | Florenz, Laur. Aedil. 142, p. 199-203 (S. XII) | Bandini, Bibl. Leop. Laur. 1, Florence, 1791, 416-418; Herkunft aus der Kathedrale von Florenz; nur Excerpte der Sententie Hermanni. Riviere, "Quelques faits nouveaux sur l'influence theol. d'Abelard", in Bull. de litt. eccl., 32, 193, 107-113 | |
Sententie magistri Omnebene | München, Bayerische Staatsbibliothek, Cod. Simulatus 168 | Original (clm) 19134 verbrannt; es existiert eine Abschrift Gietls und eine Photokopie Cod. Sim. 168 | |
Sententie magistri Rolandi | editert von Gietl 1891; die sentenzen Rolands, nachmaliger Papst Alexander III; aus der Abaelard-Schule | ||
Sententie Parisienses | Paris, Bibl. nat. Lat. 18108, f. 70r-75v (S. XII) | Sentenzenbuch aus der Schule Abaelards; entdeckt von Landgraf, 1930 | |
Sententie secundum magistrum Petrum | Orleans, Bibl. mun. 266, f. 278-281 | nach Minio-Paluello vermutlich von Abaelard; in: Twelfth Century Logic II, Rom 1959, 111-121 | |
Sermo 14: Expositio orationis dominice | Paris, Bibl. nat. Lat. 14511, f. 27-28 (S. XII-XIII) | Van den Eynde, "Le recueil des sermons d'Abelard", in :Antonianum, 37, 1962, 17- 24; aus Saint-Victor | |
Sermones | Einsiedeln, Stiftsbibliothek, 300, f. 74-94 (S. XII) | Sermones zu den Unschuldigen und zum Heiligen Stephanus; Meier, Cat. codicum manuscr. qui in bibliotheca mon. Einsidlensis OSB servantur 1, Einsiedeln-Leipzig, 1899, 274-275 | |
Sermones | Paris, Bibl. nat. Lat. 14511, f. 2-7 (S. XII) | Saint-Victor | |
Sermones | Paris, Bibl. nat. Lat. 14410 | Ordinale Paraclitense, enthält die Incipits | |
Sermones | Colmar, Bibliothèque Municipale, 128, , f. 151-160v (S. XII) | 3 (anon.) Sermones von Abaelard (Nr. 30 Pro sanctimonialibus de Paraclito, 2, 4) | |
Sic Et Non | Einsiedeln, Stiftsbibliothek, 300, f. 1-74 (S. XII) | Meier, Cat. codd. qui in Bibl. Monasterii Einsidlensis Servantur, Einsiedeln, 1899, 274-275; Das Manuskript enthält (f. 74-94) auch Predigten Abaelards (2; 32; 25; 34; 4) | |
Sic Et Non | Brescia, Bibl. Queriniana A. V. 21, f. 17-64v (S. XII) | ersterwähnt in Grabmann, Ein neuaufgef. Bruchstuck der Apologia Abaelards, in: Sitzungsber. der Bayer. Akademie der Wissensch., philos.-hist. Abt. 5, München, 1930, 22 | |
Sic Et Non | Cambridge, Univ. Lib. Kk. III. 24, f. 67v-159 (S. XII) | A Catalogue of Manuscripts 3, Cambridge, 1858, 631-633 | |
Sic Et Non | London, B.M. Royal 11. A. V, f. 73-98v (S. XII-XIII) | Warner-Gilson, Catal. 1, 337; Stegmüller, Rep. comm., p. 301, Nr. 623; Luscombe, The School, 92; enthält die Kapitel 8-11 | |
Sic Et Non | Avranches, Bibl. mun. 121 (237), f. 132-207 (S. XIII) | Cat. gen. 10, Paris, 1889, 11: vom Mont-Saint-Michel. Hist. lilt. 12, 131: Das Exlibris: "Iste liber est monasterii montis sancti Michaelis in periculo maris." Nummer 237; verwendet von Cousin, Ouvrages inedits 3-163 | |
Sic Et Non | Cambridge, Corpus Chr. Coll. 165, f. 1-369 (S. XVI) | James, A Descriptive Catalogue , Cambridge, 1912, 374; offensichtlich eine Kopie des University Library MS | |
Sic Et Non | Douai, Bibl. mun. 357 (96), f. 140-156 (S. XIII) | Cat. gen. in-quarto 6, Paris, 1878, 190 aus Anchin. Martène und Durand, Thes. nov. anecd. 5, Paris, 1717, 1148; nach Luscombe fehlen einzelne Folios | |
Sic Et Non | Montecassino, Bibl. abbaziale 174, p. 277-451 (S. XIII) | Inguanez, Codicum Casin. manuscr. catalogus , Montecassino, 1915, 257-258. Fragmente veröffentlicht von Tosti, Storia di Abelardo, Neapel, 1851, 295-315und Rom, 1887, 373-388 | |
Sic Et Non | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 18929, f. 15-105 (S. XIII) | Rheinwald, 1835 unter der Nummer C. T. Lat. 926; Halm, Catal. IV, 3, München, 1878, 221, aus dem Kloster Tegernsee (926). Editiert von Henke und LindenkohlL, Sic et Non, Marburg 185; Codex Tegernseensis, voran steht das Decretum Gelasii (f. 1-14) | |
Sic Et Non | Tours, Bibl. mun. 85, f. 106-118v (S. XII) | Cat. gen. 37, Paris, 1900, 47 aus Marmoutiers, Tours; verwendet von Cousin; Martèneund Durand verwendeten das MS für ihre Edition der "Theologia Christiana" in Thes. nov. anecd. 5, Paris, 1717, 1139-1359 | |
Sic Et Non | Zürich, Kantons- und Universitatsbibl. Car. C. 162, f. 23-38v (S. XIII in.) | Mohlberg, Katal. I, , Zürich 1932, 136; Bruckner, Scriptoria IV, 98; Lehmann, Mittelalt. Bibliothekskat. I, 461; | |
Sic et Non: Tractatus magistri Abaielardi de sacramento Altaris | Turin, Bibl. naz. 749 (E. V. 9), Nr. 2, f. 169-175 | Kapitel 117 von Sic et Non; aus dem Besitz des Königs von Sardinien (laut Histoire litteraire 1763) | |
Soliloquium | Paris, Bibl. Nat., 1896, f. 187r (S. XIV) | ||
Soliloquium | Paris, Bibl. Nat., 2923, ff. 47v-48v (S. XIII) | ||
Soliloquium | Oxford, BL Add.C. 271, ff. 83v-84v (S. XIV) | ||
Super Categorias Aristotilis | Paris, Bibl. nat. Lat. 14164, f. 117-202 | ehemals Saint-Victor 844 | |
Theologia Christiana | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 18929 | ex codicibus monasterii S. Emmerammi Ratisbonensis Rheinwald 1835 | |
Theologia Christiana | 3. Redaktion | Montecassino, Bibl. abbaziale, Archivio della Bada, 174, pp. 133-276 (S. XIII) | Tosti, Storia di Abelardo e de suoi tempi, Neapel, 1851, 286-294 und Rom, 1887, 267-288 |
Theologia Christiana | 2. Redaktion | Vatikan Reg. lat. 159, f.1-115 (S. XII) | Wilmart, Codices Reg. Lat. , Vatican, 1937, 377-378 |
Theologia Christiana | 1. Redaktion | Durham, Cathed. Lib. A. IV. 15, f. 57-65v (S. XII) | Buch 1; Buytaert, "An Early Redaction of the Theologia Christiana" in Antonianum 37, 1962, 481-495 |
Theologia Christiana | 3. Redaktion | Tours, Bibl. mun. 85, f. 133-155v (S. XII) | stammt aus Marmoutiers; erstveröffentlicht von Martène und Durand, Thes. nov. anecd. 5, Paris, 1717, 1156-1360 und Cousin, Opera 2, Paris, 1859, 359-566; das Ende ist lückenhaft, es wurde mit den italienischen MS ergänzt |
Theologia Scholarium | Auszug | Salzburg, Erzabtei aV2, f. 105 (S. XII) | eventuell auch Theologia Christiana |
Theologia Scholarium | Angers, Bibl. Mun. 68 | ||
Theologia Scholarium | 1.Redaktion: "Discipulorum meorum nostrorum petitioni satisfacientes..." | Heiligenkreuz, Stiftsb. 153, f. 83-87 (S. XII) | lückenhafter, anonymer Text, vermutlich Kopie des Manuskriptes von Fritzlar (jetzt) Fulda |
Theologia Scholarium | 1.Redaktion: "Discipulorum meorum nostrorum petitioni satisfacientes..." | Zürich, Zentralbibl. C 61 (284), f. 53v-60v (S. XII-XIII) | erwähnt von Van den Eynde, " La Theologia Scholarium", 225 Beginn: "Incipit tractatus utilis de sancta trinitate." Bricht ab mit: "Omne quod a deo est filium" |
Theologia Scholarium | 1.Redaktion: "Discipulorum meorum nostrorum petitioni satisfacientes..." | Fulda, Seminarbibl. (ohne Nummerierung), f. 77-80v (S. XII) | erstmals erwähnt von Landgraf, in: Scholastik 9 (1934), 227 |
Theologia Scholarium | 2. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Tours, Bibl. mun. 85, f. 156-158v (S. XIII) | erste Hälfte des ersten Buches; endet mit den Worten " quod non sensum habeat in deum"; Grabmann, Die Geschichte der schol. Methode 2 (Freiburg i.B. 1911), 175 |
Theologia Scholarium | 3. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Magdeburg, Domgymnasium 34, f. 193-261 v (S. XV) | erwähnt in Dittmar, Die Handschriften und alten Drucke des Dom-Gymnasiums Magdeburg, 1878, 20-21 |
Theologia Scholarium | 3. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | London, B.M. Royal 8. A. I, f. 3-69 (S. XIII) | drei Bücher; Titel: "Petri Abaialardi in tractatum eius qui dicitur scolaris prefacio." ; erwähnt in Luscombe, The School, 67 |
Theologia Scholarium | Berlin, Deutsche Staatsbibliothek, Magdeburg 34, ff 193-261v | ||
Theologia Scholarium | 3. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Douai, Bibl. mun. 357 (96), f. 108-139v (S. XIII) | Bücher I und II; der Titel: "Petri Abailardi tractatus qui dicitur Solaris"; plötzlicher Abbruch am Ende des zweiten Buches " per Verbum sive per Filium die"; das Manuskript enthält auch Abaelards Sic et Non (f. 108-139v.) |
Theologia Scholarium | 3. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Koblenz-Ehrenbreitstein, Kapuziner-Archiv (ohne Nummerierung), f. 103-161 (S. XV) | erwähnt in Koch, Meier, Zentralblatt für Bibliothekswesen 60, 1943, 152, einst im Besitz von Nicolas von Cusa |
Theologia Scholarium | 4. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Paris, Bibl. nat. Lat. 14793, f. 1-69v (S. XIV - XIV) | Duchesne, D'Amboise, P. Abaelardi Opera, Paris, 1616, 973-1136; endet mit "cetera desunt". Revidiert von Cousin, Petri Abaelardi Opera 2, Paris, 1859; vormals Stift Saint-Victor (Duchesne), kopiert von Simon de Plumetot |
Theologia Scholarium | 4. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Paris, Arsenal 265, f. 65-94v (S. XIII) | Fragment des dritten Buches; erwähnt von Ostlender, "Die Theologia Scholarium", 274, vormals Stift Saint-Victor (Duchesne) |
Theologia Scholarium | 5. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." - Kurzfassung | München, Bayerische Staatsbibliothek, (clm) 4600, f. 68v-72v (S. XII), | stammt aus dem Kloster Benediktbeuren; eine Kurzfassung der "Theologia Scholarium" vermischt mit Texten der "Summa Sententiarum"; erwähnt in Weisweiler, Das Schrifttum, 86 |
Theologia Scholarium | 5. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Oxford, Balliol Coll. 296 (458), f. 001-060v (S. XIV) | beträchtlich länger als die vierte Redaktion; erstveröffentlicht von Cousin, P. A. Opera 1, Paris, 1859, 2-149; MS Oxford, Bodl. 8615, ist eine Kopie von Balliol 296 aus dem 17.Jahrhundert; |
Theologia Scholarium | 5. Redaktion: "Scholarium nostrorum petitioni..." | Oxford, Bodl. 8615 | Kopie von MS Oxford, Balliol Coll. 296 aus dem 17.Jahrhundert |
Theologia Summi Boni | 1. Redaktion | Erlangen, Univ. 128 (Irm. 229), f. 27-65v (S. XII) | stammt aus der Zisterzienserabtei Heilbronn |
Theologia Summi Boni | 1. Redaktion | Oxford, Bodl. Lyell 49, f. 101-128v (S. XII) | erstbeschrieben von Häring, "A Third Manuscript of Peter Abelards Theologia Summi Boni", in : Med. Studies, 18, 1956, 215-224; stammt aus Stift Admont (Österreich), Nov. 1936 gekauft von Goldschmidt (London) |
Theologia Summi Boni | 2. Redaktion | Berlin, Staatsbibl. Theol. lat. oct. 95, f. 1-64 (S. XII) | erstbeschrieben von Ostlender, "Petri Abaelardi Theologia Summi Boni" in : Beitrage, 35, 1939, 12; stammt aus dem Benediktinerkloster Hautmont, Diözese Cambrai. Der Kopist war Benediktiner aus der Abtei Liessies |
Tractatus de Intellectibus | Avranches, Bibl. mun., 232, f-64r-68v | alte Nummer 2963, kommt vom Mont St. Michel (Falscher Titel: D'Abélard sur la Physique d'Aristote) | |
Un nombre très important de document originaux de 1131 à la Révolution francaise (Paraclet) | Aube, Archive de l'Aube, Dossier 24 H | ||
Virgines Caste | Paris, Bibl. Nat. n.a.l. 3126, ff. 84v-86v | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen; MS Nevers | |
Virgines Caste | Stuttgart Landesbibliothek, HB I asc. 95 (S XII) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Karlsruhe, Badische Landesbibliothek, Blasien 102, ff. 198-199 (S. XIII) | ohne Anfang; Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | St. Gallen, Stiftsbibliothek 383, 109-16 (S. XIII) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | St. Gallen, Stiftsbibliothek 546, ff. 344-345v | aus dem Jahre 1507; Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Sittin (Sion), Archive du Chapitre de Sion 29 (S. XIII) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Sittin (Sion), Archive du Chapitre de Sion 48, ff. 76v-79v (S. XIV) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Sittin (Sion), Archive du Chapitre de Sion 78, 335-43 (S. XVI) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Limoges Bibl. Mun. 2, ff. 241-242 (S. XIII) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Fribourg, Kapitelsarchiv, Sankt Niklaus 14, ff. 193-194v (S. XVI) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Fribourg, Kapitelsarchiv, Sankt Niklaus 16, ff. 82v-86 (S. XVI) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Fribourg, Bibl. Cantonale et universitaire MS L 292 f. 188v (S XIV) | Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Fribourg, Bibl. Cantonale et universitaire MS L 536, ff. 181-183 (S. XV) | aus Sittin; Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Virgines Caste | Douai Bibl. Mun. 124, ff. 103-103v (S. XV/XVI) | aus Aix; Sequenz über den Chor des Jungfrauen, die Christus folgen | |
Werk | Manuskript |
---|---|
Briefwechsel | exemplar Nanneticum; Manuskript aus dem Paraklet stammend, das Marie de la Rochefoucauld gehörte; verwendet von F. Amboise |
Briefwechsel | exemplar Victorianum; wohl Manuskript aus Saint-Victor; laut Amboise identisch mit exemplar Nanneticum |
Briefwechsel | Manuskripte aus dem Paraklet, von Heloisa stammend; F. Amboise: "Sed in Paracletensi quod et auctius ubique passim, sequentia reperimus, et videntur Heloissae" |
Briefwechsel | d'Amboises Exemplar des Abtes von Tiron, Philippe Desportes (verst. 1606) |
Homilien | "divini officii homiliae" aus dem Besitz der Äbtissin des Paraclet Marie de la Rochefoucauld, vermutlich auch Sermones, von Amboise erwähnt |
Opuscula varia | ex Navarrana bibliotheca; erwähnt von Amboise |
Römerbriefkommentar | laut d'Amboise ein Manuskript vom Mont-Saint-Michel (in periculo maris), welches Duchesne von Jacques Sirmond (1559-1651)erhalten hatte |
Briefwechsel | Duchesnes Kopie aus dem Besitz von Papire Masson; Massons Annalium libri quatuor (Paris, 1577), basiert auf Otto von Freising und einer Predigtsammlung aus der Sorbonne; Amboise kopierte "Homiliae ex Sorbonico gymnasio celeberrimo" |
Sermones | verwendet von d'Amboise: "Ex veteri cod. MS. nobilissimi viri Francisci Ambosii, Regis in sanctiore consistorio consiliarii..." |
Sic et Non | aus St. Germain des Prés; laut "Histoire litteraire" von 1763 (siehe oben) |
Petri Abaelardi doctrina | laut "Histoire litteraire" von 1763 (siehe oben) |
Elucidarius: (= Honorius of Autun) | laut "Histoire litteraire" von 1763; Martene/Durand, Anecd. 5 (Paris, 1717), 1362: "Reperimus in veteri codice MS. monasterii B. Marie de Fontanis in dioecesi Turonensi Abaelardi Elucidarium..." |